www.przyszloscwprzeszlosci.info

janusz

Szczerbiec.
Głowica, trzon i jelec (elementy rękojeści) zrobione są ze złotych płytek, zdobionych symbolami Ewangelistów, Barankiem Bożym oraz ornamentami roślinnymi wykonanymi w technice niello w XIII wieku. Jelec i głownia mają wygrawerowane również symboliczne sentencje. Na głowicy monogram Boga, tzw. tetragrammaton z literami alfa i omega alfabetu greckiego oraz napis w języku łacińskim Haec figura valet ad amorem regum et principum iras iudicum (ten znak umacnia miłość królów i książąt, a gniew sędziów). Na jelcu wygrawerowany jest tekst w języku hebrajskim, wyrażony literami alfabetu łacińskiego Con citomon eeve Sedalai Ebrehel (żarliwą wiarę wzbudzają imiona Boga Sedalai i Ebrehel - chodzi prawdopodobnie o imiona Boga w Starym Testamencie El Szaddai i El-Roeh) oraz tekst łaciński Quicumque hec nomina Dei secum tulerit nullum periculum ei omnino nocebit (ktokolwiek te imiona Boga ze sobą nosić będzie, temu żadne niebezpieczeństwo w ogóle nie zaszkodzi). Z XIV wieku pochodzą złote okładziny uchwytu rękojeści. Nie zachowała się pochwa, która wg źródeł historycznych była nie mniejszym arcydziełem. Jedyną pozostałością po niej jest srebrna tarcza z orłem.

Rozmiary:

długość całkowita - 98,4 cm
długość głowni - 82 cm
szerokość głowni - 5 cm

Według XIII-wiecznej Kroniki Wielkopolskiej,miecz ten otrzymał od anioła
król polski Bolesław Chrobry,aby zwyciężał nim swoich nieprzyjaciół.
Według legendy Chrobry wjeżdżając w 1108 r. do Kijowa,wyszczerbił kli-
ngę,uderzając mieczem w Złotą Bramę.Hebrajskie napisy na nim wskazu-
ją,że oprawiającym szczerbiec mógł być Żyd zajmujący się kabałą. Wink

chanell

Szczerbiec miecz koronacyjny królów polskich
1796 - wywieziony wraz z regaliami ze skarbca wawelskiego do Berlina. 1884 - zakupiony do petersburskiego Ermitażu. 1928 - przekazany Polsce. Po wybuchu II wojny światowej 1939 - wywieziony z kraju, 1940 - zdeponowany w Kanadzie. 1959 - zwrócony Polsce. Szczerbiec przechowywany jest w Skarbcu Koronnym Zamku Królewskiego na Wawelu.” (*2)

Szczerbiec jest bez wątpienia najstarszym wśród naszych przedmiotów „liturgicznych” używanych w czasie koronacji. Jest też jedynym zachowanym tej wagi przedmiotem, ponieważ nie zachowały się koronacyjne korony polskie i nie znane jest miejsce ich przechowywania. Jak podaje portal wiedzy jest tylko „legendą” że wyszczerbił go sam Bolesław Chrobry w 1018 uderzając nim o kijowską Złotą Bramę. Czy jet to faktem ? Nie jesteśmy w stanie udowodnić, ale zachowane przekazy historyczne min w obrazach:
Jana Matejki, "Wjazd Bolesława Chrobrego do Kijowa" czy Piotra Michałowskiego - w obrazie "Wjazd Bolesława Chrobrego do Kijowa" (1018) obraz ze zbiorów Wawelskich (*3) wydają się tą legendę podtrzymywać i znacznie ją rozpowszechniają.

Ale co na to historia, którą jako pierwszy opowiada Gall Anonim
„14 sierpnia Bolesław ze Światopełkiem wkroczyli bez walki do Kijowa. Wedle na poły legendarnego przekazu polski książę wyszczerbił swój miecz, uderzając nim w Złotą Bramę. Polacy wywieźli z miasta olbrzymie łupy, a Chrobry porwał (według Galla Anonima zgwałcił) księżniczkę Predsławę, o której rękę wcześniej zabiegał.”

W rzeczywistości Szczerbca używano do koronacji Władysława I Łokietka w roku 1320 i do końca I Rzeczypospolitej.
Prawdziwa czy nie, legenda urosła ponieważ Szczerbiec koronował prawie wszystkich królów polskich (za wyjątkiem np. Augusta 3).

Szczerbiec zaginał przed rokiem 1800. W roku 1796 - wywieziony wraz z regaliami ze skarbca wawelskiego do Berlina. 1884 roku - zakupiony do petersburskiego Ermitażu.
Zostaje rozpoznany na wystawie w Paryżu, ale wraca do Polski dopiero w 1928 roku na mocy postanowień Traktatu Ryskiego po podpisaniu tzw. Układu Generalnego, rozstrzygającego definitywnie wszystkie niezałatwione jeszcze sprawy Mieszanej Komisji Specjalnej. (*4)
Po wybuchu II wojny światowej 1939 - wywieziony z kraju, 1940 - zdeponowany w Kanadzie. W roku 1959 - zwrócony Polsce. Szczerbiec przechowywany jest w Skarbcu Koronnym Zamku Królewskiego na Wawelu. Miejmy nadzieje że już nikt nigdy nie wywiezie tego skarbu historii polskiej z kraju.

więcej [link widoczny dla zalogowanych]

janusz

Dla mnie pierwszą rzeczą,która rzuciła mi się w oczy podczas jego
oglądania na Wawelu,była symbolika na jelcu ''Szczerbca'' tzn.
symbole czterech ewangelistów - lew,orzeł,człowiek i wół.
Jest w nich zawarte tajemne imię Boga Jahwe.Twarz lwia oznaczała
sprawiedliwość bożą,twarz byka jego moc a orła - mądrość.
Ludzka twarz wskazuje na miłosierdzie boże.Te symbole i hebrajskie
napisy czynią z niego miecz niezwykły,jakby zaczarowany,taki
polski Ekskalibur,legendarny miecz światła naszych królów.Szkoda,
że zagineła jego pochwa,która według tradycji arturiańskich zapewniała
że noszącemu ją nie zagrażały żadne rany. Cool

zigmund